Levo uns días dando voltas para escribir unha entrada sobre a aplicación do concepto de “xeodestino turístico” en Galicia. Falo de aplicación pois a base teórica parece válida así como a definición que atopamos na Lei de Turismo de Galicia:

Xeodestinos: “áreas ou os espazos xeográficos limítrofes que comparten unha homoxeneidade territorial baseada nos seus recursos turísticos naturais, patrimoniais e culturais, con capacidade para xerar fluxos turísticos e que, xunto á súa poboación, conforman unha identidade turística diferenciada e singular”

Unha definición clásica que se aproxima ao concepto de “comarca” e que se pode aplicar a outros fenómenos ou actividades asentadas nun territorio concreto. Pode ser útil para acoutar, clasificar e organizar as áreas onde a actividade turística se manifesta con maior intensidade.

O erro está na aplicación. Para ilustralo lembramos unha frase que empregou o presidente da Xunta de Galicia durante a presentación do famoso mapa cos 16 xeodestinos:

“cada recuncho desta terra engrandece o destino Galicia”

Unha frase bonita e moi adecuada para un discurso institucional, incluso para introducir un programa do estilo de “Desde Galicia para el Mundo” pero desacertada para utilizar nun proceso de ordenación territorial do turismo.

Mapa de Xeodestinos de Galicia. Extraido do Blog de Turgalicia

A realidade é exactamente a contraria. A configuración e atributos dun destino turístico dependen de pequenas porcións de territorio e dunha reducida lista de elementos relevantes. Por este motivo, nun mapa a escala galega, deberían aparecer áreas “en branco” plasmando o feito de que existen moitos concellos que non aportan practicamente nada ao sistema turístico.

Alguén non entendeu que elaborar o mapa dos destinos turísticos galegos e moi diferente de dividir un mapa de Galicia en xeodestinos. Para a primeira opción tenderiamos que empregar conceptos como produtos, accesibilidade, áreas de influencia, escalas, equipamentos, entes xestores, imaxe ou actividade complementaria entre outros.

A Xunta escolleu a segunda opción centrándose nos recursos a partir da premisa de abarcar o 100% do territorio. Con esta metodoloxía retrocedemos 30 ou 40 anos e temos como resultado un mapa discutible, que non foi consensuado e imposible de aplicar en boa parte do territorio. A inadecuada división, a ausencia de entes xestores locais e a propia falta de actividade turística son algunhas causas.

Do mesmo modo que a simple existencia de peixes no mar non te convirte nunha potencia pesqueira, contar con patrimonio, paisaxes ou boa gastronomía non é suficiente para ser un destino turístico. Para planificar hai que ter en conta a complexidade do sector e a súas múltiples manifestacións tanto económicas, como sociais e ambientais. Partir de visións parciais e criterios obsoletos converten unha boa idea en fracaso.

En resumo, a Secretaría Xeral de Turismo perdeu unha oportunidade para dotarse dunha ferramenta adecuada para desenvolver as tarefas de xestión e coordinación da actividade turística que ten encomendadas. Agardo que nesta nova etapa se poidan reconducir algúns procesos e aplicar outros métodos de traballo que permitan, entre todos, mellorar a competitividade de Galicia como destino turístico.

P.D. No seguinte vídeo atopades a descrición de cada un dos xeodestinos

Xirado dende a FBS (Francelos Business School)